Alleen de schoonmaakploeg durft al eens te vloeken op het zand in een pas gedweilde gang. Sinds de basisschool De Krekel in Sint-Amandsberg een avontuurlijke speelplaats inrichtte, loopt iedereen er tijdens de pauzes uitgelaten bij. ‘De kinderen bewegen meer, zijn fantasierijker en maken minder ruzie’, zegt directrice Ruth Melis. ‘Het verschil is groot met de dagen waarop het regent en ze niet in de groene of zanderige delen mogen.’

Elk jaar krijgen tien Gentse basisscholen begeleiding en drieduizend euro subsidie om de speelplaats open te breken. In de plaats van harde stoeptegels komen gras, wilgenhutten, moestuinen, heuvels en kleine hoeken. De officieel gelabelde ‘kindvriendelijke stad’ staat daarin niet alleen: in heel Vlaanderen zien scholen de voordelen van een groene speelkoer in, onder meer in Oostende, Knokke en Limburg. Dat de eerste editie van de wedstrijd ‘Pimp je speelplaats’ vijfhonderd inschrijvingen kreeg, is tekenend.

Druk, druk, druk

Gent mag het alvast uitleggen op het Europese congres ‘Child the city’ dat het tot morgen te gast heeft. ‘Speelplaatsen spelen een belangrijke rol in de kindvriendelijkheid van je stad’, zegt schepen van Onderwijs, Opvoeding en Jeugd Elke Decruynaere (Groen). Leerlingen brengen er een aanzienlijk deel van hun jeugdjaren door. ‘Tegen 2018 zal daarom de helft van onze speelplaatsen omgevormd zijn. De positieve effecten voelen we nu al.’

‘Kinderen die meer te doen hebben, spelen op een mooiere manier samen’
RUTH MELIS Directrice ‘De Krekel’

De groene speelplaatsen werden onder meer in Nederland grondig doorgelicht door pedagogen en andere -ogen. Zo merkte de psychologe Jolanda Maas op dat leerlingen hun school leuker vinden omdat ze zich tijdens de pauzes minder vervelen en er daardoor ook minder gepest wordt. Directrice Ruth Melis herkent het. ‘Kinderen die meer te doen hebben, spelen op een mooiere manier samen.’

Het toezicht is voor leerkrachten natuurlijk een pak eenvoudiger over een betonnen vlakte dan over een heuvellandschap met bomen en struiken. Maar hé, er is minder ruzie.

Niet op het gras

Het contrast met de speelplaatsen van weleer is groot: betonnen vlaktes met een streepje groen waar niemand op mocht. Want ‘het gras mag niet verslijten’.

De voordelen van ‘kinderen toegelaten’ zijn nochtans overtuigend: (stads)kinderen leren intenser samenleven met de natuur, bewegen meer, groene schoolpleinen passen handig in het lessenpakket, zijn goed voor het concentratievermogen van zowel jongens als kinderen met ADHD en zo’n plein is een mooi ‘sociaal verhaal’.

‘Bij de aanleg wordt echt iedereen betrokken’, zegt Els Huigens van Fris in het landschap, een bureau dat zich onder meer toelegt op speelnatuur. ‘Directie en leerkrachten, maar ook kinderen dromen mee. Het onderhoudspersoneel schuift mee aan tafel, net als de ouders. Om de kosten te drukken en om van de speelplaats een ontmoetingsplek te maken, steken de ouders in het weekend de handen uit de mouwen.’ Zo ging het ook bij De Krekel in Sint-Amandsberg en tot vandaag staan ouders mee in voor het onderhoud.

Zijn er echt geen nadelen? Vuile broeken, om maar iets te zeggen? Jolanda Maas: ‘Van een groene speelplaats komen kinderen bijna dubbel zo vaak met vieze kleren thuis. Bijna alle ouders gaven aan dat ze dat niet erg vinden: ze zien het als het resultaat van spelplezier.’